Thursday, February 10, 2011

το πρόβλημα βρίσκεται στο πολύ


Το πρόβλημα βρίσκεται στη διάθεση του πλεονάσματός μας. Τι θα κάνουμε όλη αυτή την ενέργεια που υπάρχει μέσα μας και θέλει να βγει προς τα έξω, να μεταφραστεί σε έργο, να πραγματοποιηθεί και να πραγματοποιήσει, να εκφραστεί και να «μεγαλουργήσει».

Αντί να εστιάσουμε την προσοχή μας σε αυτό το πρόβλημα, το πρόβλημα της μεγιστο-ποίησης, μέσω της διάθεσης του πλεονάσματος μας, συνεχίζουμε να θέτουμε σαν κέντρο της προβληματικής μας το ελάχιστο και την εξασφάλισή του.

Αυτό συνεπάγεται μια ατελείωτη γκρίνια, η οποία προκύπτει από την αμυντική, παθητική και τελικά αρνητική στάση απέναντι στο γίγνεσθαι, το οποίο μας ωθεί μπροστά – στο μέγιστο – ενώ εμείς κοιτάμε πίσω – στο ελάχιστο. Σαν να έχουμε ξεμείνει σε άλλες εποχές, που οι άνθρωποι πέθαιναν από την πείνα – το ελάχιστο που χρειάζεται ένας άνθρωπος για να ζήσει, (το οποίο, όμως, όταν δεν το έχει, είναι για αυτόν το μέγιστο - μόνο που για εμάς πια δεν είναι).

Πρόκειται για μια μεγάλη καθυστέρηση της αντίληψης αυτού που συμβαίνει τώρα, λόγω της παγίδευσης της σκέψης σε παρελθόντα και ξεπερασμένα αντιληπτικά σχήματα. Έτσι, αυτό που θεωρείται πρωτοπορία (ή θεωρούταν) – όπως, η αριστερή πολιτική σκέψη, οι διάφορες κοινωνιολογικές και ψυχαναλυτικές σχολές ή οι «ρηξικέλευθες» καλλιτεχνικές προτάσεις-, συνεχίζουν να ποντάρουν με αξιοσημείωτο μαζοχισμό στο κλάμα και στον οδυρμό, στην καταστροφή και στη διάλυση (ή αποδόμηση).

Οι αποκαλούμενες "πρωτοπορίες" κάνουν σημαία ό,τι προβληματικό υπάρχει, (όπως υπάρχει ακόμη και πείνα, σε μερικά μέρη), καθηλώνοντάς μας στο πρόβλημα, αντί να μας ωθούν στη λύση. Ένα ξεφύλλισμα του καταλόγου των ταινιών, για παράδειγμα, της Μπερλινάλε, αρκεί να καταλάβεις ότι η προκρινόμενη θεματική είναι αυτή που σπεκουλάρει πάνω σε σε ό,τι πιο "μαύρο" υπάρχει.

Όχι ότι πρέπει να αγνοούμε τις ανάγκες του ελάχιστου και τα δράματά του, αλλά δεν μπορεί αυτό να αποτελεί στόχο μας και να απορροφά όλη μας την προσοχή, πέρα από αυτή που χρειάζεται για την πρόνοια και τη φροντίδα του.

Στόχος σημαίνει κατεύθυνση και εστίαση. Δεν γίνεται να εστιάζουμε στο λίγο, διότι έτσι μας διαφεύγει το πολύ. Βάζοντας ως στόχο την πείνα, ας πούμε, ή τις διάφορες ταλαιπωρημένες μειονότητες, μας διαφεύγει η κρισιμότητα της κατάστασης του περισσότερου κόσμου, που ασφυκτιεί από τη στενότητα των μέσων διάθεσης του πλεονάσμάτός του, ενώ αυτό μέσα του πλημμυρίζει.

Τα ψυχολογικά προβλήματα - που προκύπτουν από αυτήν την αναντιστοιχία του μέσα και του έξω - και ακυρώνουν ζωές, είναι η "νέα πείνα" που φωνάζει, αλλά εμείς δεν της δίνουμε προσοχή, αποκρύβοντάς την πίσω από πόρτες ψυχολόγων, ξαπλώνοντας τη σε καναπέδες ψυχαναλυτών, στέλνοντας τη σε θεραπευτικά κέντρα ή άσραμ της Ινδίας και στο τέλος, όταν τίποτε από αυτά δεν βοηθάει, την αποστομώνουμε με ψυχοτρόπα φάρμακα και «ουσίες».

Η βουβή οδύνη του ατόμου σήμερα (και πάντα) προέρχεται από την ανάγκη του για χαρά και όχι από την έφεσή του στον πόνο. Η σπέκουλα πάνω στον πόνο και στη μιζέρια μπορεί να χειροκροτείται από καλλιτεχνικές επιτροπές, κλειστές συνεδριάσεις και περιθωριακά κινήματα, αλλά αφήνει τον κόσμο αδιάφορο και μόνο, έρμαιο του «φτηνού» θετικισμού του αμερικάνικου καπιταλισμού και των συνταγογραφημένων χάπυ εντ του Χόλιγουντ.

Αν θέλουμε να ανταποκριθούμε στις ανάγκες του κόσμου μας και του εαυτού μας - ως αναπόσπαστο μέρος του κόσμου που ζούμε - χρειάζεται επειγόντως μια «αλλαγή γωνίας» στον τρόπο θέασης των πραγμάτων, και αντί να κοιτάμε προς τα πίσω (στο ελάχιστο, στο κατώτερο, στο αρνητικό), να κοιτάμε προς τα μπροστά, (στο μέγιστο, στο ανώτερο, στο θετικό), ψάχνοντας τον τρόπο που το πλεόνασμα ενέργειας που διαθέτουμε να μπορέσει να γίνει έργο.

No comments:

Post a Comment