Friday, December 18, 2009

εσωτερικές και εξωτερικές σχέσεις

Μια βασική διάκριση των σχέσεων μας είναι αν αυτές είναι εσωτερικές, ήτοι σχέσεις που πηγάζουν από ένα δικό μας (εσωτερικό) αίτημα ή εξωτερικές, τουτέστιν σχέσεις που υπακούουν σε εξωτερικές προσταγές.

Ο χαρακτηρισμός μιας σχέσης σε εσωτερική ή εξωτερική δεν σημαίνει ότι αυτή είναι μόνο το ένα ή το άλλο, αφού καμία σχέση δεν μπορεί να είναι αμιγής και ξεκομμένη από το έξω ή από το μέσα. Η εσωτερική σχέση έχει ανάγκη το έξω για να εκδηλωθεί και η εξωτερική έχει ανάγκη το μέσα (τη συγκατάθεση του υποκειμένου) για να υπάρξει.

Αυτό που χαρακτηρίζει μια σχέση εσωτερική ή εξωτερική εξαρτάται κάθε φορά από το τι είναι καθοριστικό στη διαμόρφωσή της. Αν η σχέση ξεκινάει από μέσα μας, από μια εσωτερική μας δια-θεση που βγαίνει προς τα έξω για να πάρει θέση, να εκφραστεί θαρραλέα και να σχετιστεί ειλικρινά, (διακινδυνεύοντας την απόρριψη), τότε χαρακτηρίζεται ως εσωτερική. Αν μάς επιβάλλεται από έξω, ως θέση ζητούμενη από τους άλλους, την οποία εμείς υιοθετούμε φερόμενοι και σχετιζόμενοι σύμφωνα με αυτήν, (για να έχουμε την αποδοχή τους), τότε χαρακτηρίζεται ως εξωτερική.

Η εσωτερικότητα συνεπάγεται την αυθεντικότητα της έκφρασης, με όποιο κίνδυνο μπορεί να σημαίνει για το άτομο που εκφράζεται ειλικρινά, αλλά αν αυτό καταφέρει και σχετιστεί επιτυχώς, σύμφωνα με τα ειλικρινή του ζητούμενα, τότε συντελεί στην παραγωγή καθαρών μορφών.

Η εξωτερικότητα συντελεί στην αναπαραγωγή ψευδεπίγραφων μορφών, χωρίς αλήθεια και αυθεντικότητα. Τη μετέρχονται άτομα υποταγμένα και δειλά, τα οποία παρόλα αυτά μπορεί να είναι «καταξιωμένα», λόγω της εύκολης αποδοχής που τους εξασφαλίζει η μίμηση των κοινωνικών προτύπων.

Γι’ αυτό, το κριτήριο της εσωτερικότητας ή εξωτερικότητας είναι σημαντικό για τη σωστή εκτίμηση ή αποτίμηση του άλλου, πέρα από την κοινωνική του θέση και αποδοχή.

Στη δραματική τέχνη, όταν λέμε ότι ένας ηθοποιός "παίζει εξωτερικά" εννοούμε ότι ερμηνεύει επιδερμικά τον ρόλο του, χρησιμοποιώντας μια επιφανειακή μιμητική, με συσπάσεις μυών, χειρονομίες και εκφορά του λόγου χωρίς εσωτερική αίσθηση του ρόλου, δηλαδή χωρίς την προσωπική του συμμετοχή στο δράμα και χωρίς συναίσθηση της κατάστασης στην οποία βρίσκεται ο χαρακτήρας που ερμηνεύει. Απλά μιμείται εξωτερικά χαρακτηριστικά της κατάστασης και έτσι δεν μας μεταφέρει τίποτε από την αλήθεια της. Συνήθως αυτό γίνεται αντιληπτό από τον μέσο θεατή, αλλά αν ο ηθοποιός είναι επιτήδειος μπορεί να μας ξεγελάσει. Το αν θα το καταλάβουμε ή όχι, έχει να κάνει με το αν έχουμε αναπτύξει τη δική μας εσωτερικότητα θέτοντας συνειδητά το αίτημα της αυθεντικότητας στους εαυτούς μας, άρα και στους άλλους.

4 comments:

  1. Η εσωτερικότητα τείνει να προσδίδει μία μαγνητική λάμψη στην ψυχή που τη φέρει. Όταν τη συναντάς, νιώθεις κάπως σαν τον αστρονόμο που ανακαλύπτει το αχνό αλλά σταθερά παλλόμενο φως ενός μακρινού νέου αστεριού.
    Δε νομίζω, πάντως, να είναι το ίδιον συγκεκριμένων ανθρώπων. Όλοι μας έχουμε στιγμές, όπου ο βαθμός εσωτερικότητας ανεβαίνει ή καταβαραθρώνεται...
    Οι καλλιτέχνες, πιο εξοικειωμένοι με την άβυσσο, γνωρίζουν σύντομα μονοπάτια (short cuts)για την ανεύρεσή της.

    ReplyDelete
  2. Nina, όντως, η εσωτερικότητα και η εξωτερικότητα δεν είναι ίδιον συγκεκριμένων ανθρώπων. Παρόλα αυτά μπορεί να τους χαρακτηρίζει (αυτούς και τα έργα τους) είτε η μία, είτε η άλλη. Εξαρτάται από ποιά κυριαρχεί κάθε φορά. Απλά σε κάποιους κυριαρχεί η εξωτερικότητα, και αυτοί είναι τα δειλά και υποταγμένα ατόμα.

    ReplyDelete
  3. Αστειακι:Το παρον προβλημα λυνεται μοναχα με την βοηθεια της επιστημης και την ανακουφιστικη εφευρεση ενος καποιου "αυθεντικομετρου"- χρησιμου και σε μας τους ιδιους και στους αλλους!
    ΤΡΑΓΙΚΗ ΥΠΕΝΘΥΜΗΣΗ:Ελαχιστοι εως κανεις δεν ξεφευγει απ'την ασθενεια της "αυτοεξαπατησης", τα κινητρα μας παρεμεναν συσκοτεισμενα απ'τις ασυνειδητες αναγκες-αιτηματατα μας( διαρκη η εφημερα)...
    οποτε, σχεδον εξ ορισμου πεφτουμε στην κατηγορια αεναων "works on progress" δηλ. εσωτ/εξωτ σχεσεων στο μπλεντερ!
    Κι ενας εμπειρικος τυφλοσουρτης στις Τεχνες:
    στην μεν δραματικη, η φωνη και μονο ειναι αποκαλυπτικοτατη-αν κλεισουμε τα ματια!
    ... στους δε κιν/φιστες-εικονοπλαστες ισχυει ακριβως το αντιθετο..κλεισε τ'αυτια και μονο δες

    ReplyDelete
  4. Ερώτημα:
    Οι δύο μεγάλες "απάτες" η Δύναμη και η Ομορφιά δεν εξαπατούν με την παρουσία τους το μέσα μας, να νομίζει ότι ήρθε η ώρα να εκφραστεί προς τα έξω, ειδικά αν για χρόνια ζούμε την έλλειψή τους;

    ReplyDelete