"Ομπρέλα" των Μεταρρυθμιστών πέριξ του Κέντρου.

Υπάρχουν αρκετά άτομα που κινούνται στο χώρο του Κέντρου, όπως, επίσης, κάποιες ομάδες και μικρά κόμματα, που θα μπορούσαν να ενταχθούν σε αυτό, ώστε να δράσουν μαζί και συντονισμένα κάτω από την ίδια «ομπρέλα» (ειδικά όταν έξω «βρέχει καρέκλες»).

Το Κέντρο που προτείνουμε να συσταθεί, ως ένα καθαρό πολιτικό σχήμα, πέρα από Δεξιά και Αριστερά, με βασική του αρχή την άσκηση Ισορροπίας και τελικό σκοπό το Κοινό Καλό, δεν το προτείνουμε σαν ένα ακόμη μικρό κόμμα, από τα πολλά που υπάρχουν στον χώρο, αλλά σαν το κοινό φορέα και συντονιστή όλων αυτών.

Γι αυτό, είναι ανόητο να προχωρήσει η σύστασή του χωρίς εξασφάλιση συνεργασιών από όλους αυτούς, άτομα και σχηματισμούς, που χωρούν δυνητικά κάτω από την ίδια «ομπρέλα».

Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά όλων αυτών κι εύκολα αναγνωρίσιμα, ώστε να μπορούμε να διακρίνουμε άμεσα  τη συγγένειά μας, για να συν-ομπρελιαστούμε, είναι η κοινή ερμηνεία της κρίσης:

Ερμηνεύουμε την παρούσα κρίση με τον ίδιο πάνω-κάτω τρόπο, χωρίς να φοβόμαστε την αυτοκριτική και χωρίς απαλλάσσουμε κάποιους υπαίτιους, είτε χάριν λαϊκισμού (η Αριστερά, που απαλλάσσει τον «λαουτζίκο») είτε χάριν εξαρτήσεων (η Δεξιά, που απαλλάσσει τα «αφεντικά»).

Στεκόμαστε ανάμεσα στο «για όλα φταίνε οι άλλοι», της Αριστεράς, και «για όλα φταίμε εμείς», της Δεξιάς, προσπαθώντας να διακρίνουμε το σωστό ανάμεσα στις «μνημονιακές» υποχρεώσεις της χώρας και στην ανάγκη της να απεμπλακεί από το χρέος, για να μπορέσει να αναπτυχθεί, (πάντα μέσα στα πλαίσια της ευρωπαϊκής ένωσης).

Μία ανάπτυξη, όμως, που θα στηριχθεί σε νέες βάσεις, έχοντας απαλλαχθεί από τον ρουσφετολογικό κρατισμό, τα συντεχνιακά καρκινώματα, τα ολιγαρχικά προνόμια, όπως και όλο το πασοκο-νεοδημοκρατικό συρφετό που επισκίασε τη χώρα μεταπολιτευτικά, οδηγώντας τη στα σημερινά σκοτάδια.

Αυτή η κοινή ερμηνεία μπορεί να οδηγήσει σε ένα κοινά συμφωνημένο πρόγραμμα για έξοδο από την κρίση, βήμα – βήμα, με συγκεκριμένα μέτρα και προβλέψεις, το οποίο θα παρουσιαστεί στον παραζαλισμένο κόσμο, ζητώντας την έγκρισή του. (Όχι αοριστολογίες και ευχολόγια για μεταρρυθμίσεις, χωρίς δουλειά επί χάρτου και χρονοδιάγραμμα εργασιών σε βάθος δεκαετίας.)

Με ένα συγκεκριμένο, κοινό πρόγραμμα εξόδου από την κρίση, με άξονα την Ισορροπία και την άσκησή της για το Κοινό Καλό, μπορεί να ανοίξει η «ομπρέλα» του Κέντρου, που θα το απογειώσει.

Η συγκυρία είναι, μεν, αρνητική, με τη διαφαινόμενη πόλωση ανάμεσα σε ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ και την έξαρση του λαϊκισμού (δεξιού κι αριστερού), αλλά δεν είναι απαγορευτική. 

Υπάρχει αρκετός σώφρον κόσμος που δεν πείθεται από την αριστερο-δεξιά συνθηματολογία, που απεχθάνεται το ΠΑΣΟΚ του Βενιζέλου και που έχει απογοητευθεί από τις αριστερές αγκυλώσεις της ΔΗΜΑΡ. (Τους άφρονες που ψηφίζουν φασίστες και ψεκασμένους, τους ξεχνάμε.) 
Αυτός ο κόσμος θα έδινε ένα ποσοστό  άνω του 3% σε ένα Κέντρο που θα συσπείρωνε τις κάτω του 3 υποδιαιρέσεις άλλων κεντρομόλων σχημάτων, συμπεριλαμβανομένων των Οικολόγων Πρασίνων (εφόσον επικρατήσει η μεταρρυθμιστική λογική στις -διαλυμένες- τάξεις τους).

Με ένα αρχικό ποσοστό μικρό (αλλά πάνω του 3%), το Κέντρο θα μπορούσε να παίξει ρυθμιστικό ρόλο στην όποια κυβέρνηση, αφού οι αυτοδυναμίες δεν ισχύουν πια. Αυτό το ξέρουν οι πολίτες και μπορεί να ψηφίσουν Κέντρο χωρίς να φοβούνται την ακυβερνησία, εφόσον αυτό, βέβαια, παρουσιάσει ένα επεξεργασμένο κυβερνητικό πρόγραμμα και όχι λόγια του αέρα. Έτσι δεν αποκλείεται να προτιμήσουν αρκετοί ψηφοφόροι το Κέντρο σαν αντίβαρο στις αριστερο-δεξιές υπερβολές και σαν πιθανό κυβερνητικό εταίρο όποιου πλειοψηφήσει, αρκεί η τυχόν συνεργασία να γίνει βάσει ενός σαφούς προγράμματος, με όρους και χρονοδιαγράμματα. 

Γι’ αυτό το Κέντρο πρέπει να παρουσιαστεί με σοβαρότητα, με ισορροπημένες αρχές και στέρεα όργανα, με εκπροσώπους «επιπέδου», μαζί με ένα μελετημένο πρόγραμμα κυβερνητικής προοπτικής. Εδώ είναι που το ποσοτικά λίγο μπορεί να κάνει τη ποιοτική διαφορά και στη συνέχεια να ανέβει σε ποσοστά, κερδίζοντας σταδιακά την εμπιστοσύνη των πολιτών. Το έμψυχο υλικό που διαπνέεται από τις αρχές του Κέντρου είναι, σε γενικές γραμμές, υψηλής ποιότητας και μπορεί αυτό να το καταφέρει. Αρκεί να το προσπαθήσει. 

Υ.Γ. Η αναγκαιότητα ανάδειξης μιας ξεχωριστής και αυτόνομης πολιτικής του Κέντρου είναι διαχρονική, καθότι άπτεται ζητημάτων που κανένα από τα υπάρχοντα πολιτικά σχήματα -ελληνικά και παγκόσμια- δεν μπορεί να επεξεργαστεί, λόγω της παλαιότητας των "εργαλείων" που χρησιμοποιούνται. Ανεξάρτητα από τη συγκυρία και από την ανταπόκριση που μπορεί να έχει σε αυτή τη φάση, το μέλλον ανήκει στο Κέντρο.

Ιδρυτική αρχή και σκοπός δημιουργίας του Κέντρου

Αν η Πολιτική είναι η τέχνη του "κυβερνάν", η πολιτική του Κέντρου θα πρέπει να είναι η τέχνη του "κυβερνάν αρίστως".

Το ότι η δεξιά ή η αριστερή πολιτική δεν μπορούν να καταφέρουν το άριστο το έχουμε πει εντοπίζοντας ως κύριο πρόβλημά τους τη μεροληψία των ιδρυτικών τους αρχών, υπέρ του «εγώ» η Δεξιά, υπέρ του «εμείς» η Αριστερά.

Την ισορροπία ανάμεσα σε αυτά τα δύο κύρια συστατικά της «πόλης», το Εγώ και το Εμείς, καλείται να ασκήσει η πολιτική του Κέντρου.

Η άσκησης της Ισορροπίας θα πρέπει να είναι η ειδοποιός διαφορά του Κέντρου από άλλες κυβερνητικές πρακτικές και η βασική αρχή της πολιτικής του πρότασης.

Ισορροπία ανάμεσα...

...στο δημόσιο και στο ιδιωτικό (άρα, η "φιλελεύθερη" αποποίηση του δημόσιου τομέα -όπως και του κρατικού παρεμβατισμού- παραβιάζει τη βασική αρχή του Κέντρου)

...στο δυναμικό και στο αδύναμο (άρα, η "σοσιαλδημοκρατική" στήριξη στο κράτος πρόνοιας πρέπει να ενισχυθεί, αφού εξυγιανθεί)

...στην ανάπτυξη και στο περιβάλλον (άρα, η "οικολογική" πρόνοια δεν μπορεί παρά να αποτελεί συστατικό της πολιτικής του Κέντρου)

...στην ελευθερία και στο νόμο (άρα, οι εκτροπές των άκρων θα πρέπει να αντιμετωπισθούν, χωρίς, όμως, να παραβιάζονται τα δημοκρατικά δικαιώματα)

...στην παράδοση και στην πρόοδο (άρα, συντηρητικές αγκυλώσεις, όπως ο εκκλησιαστικός εναγκαλισμός του κράτους, πρέπει να λυθούν)

...στο εθνικό και στο διεθνές (άρα, η ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας πρέπει να συνεχιστεί σταθερά και  δημιουργικά, πλην όχι παθητικά και άκριτα)

...κλπ.

Ο κατάλογος μπορεί να συνεχιστεί με αρκετές ακόμη δυάδες που η διαλεκτική τους διαμορφώνει την κοινωνία. Το Κέντρο, όντας ανάμεσά τους και δη στο κέντρο τους, καλείται να συμψηφίζει διαρκώς τις αντιθέσεις τους, συμπυκνώνοντάς τις σε εκείνη ακριβώς την κυβερνητική πολιτική που θα υπηρετεί το Κοινό Καλό. Αυτός ακριβώς πρέπει να είναι και ο στόχος του Κέντρου: το Κοινό Καλό.

Ξεκινώντας με βασική αρχή την Ισορροπία και στοχεύοντας στο Κοινό Καλό, μένουν πολλά ακόμη να γίνουν για το σχηματισμό του Κέντρου. Το αν θα γίνουν ή όχι εξαρτάται από όσους έχουν την ίδια πολιτική σκέψη.

Υ.Γ. Καλή η περίσκεψη, αλλά το παρατεταμένο "κλώσημα" κινδυνεύει να βγάλει κλούβια όλη τη συζήτηση του μεταρρυθμιστικού χώρου, όπως επισήμανα και στο Ωόν εις τον Πρωκτόν

Ούτε Αριστερά, ούτε Δεξιά : Κέντρο!

Οι περισσότεροι που διαβάζω μιλούν για την ανάγκη δημιουργίας ενός νέου, καθαρόαιμου Κεντροαριστερού κόμματος, θεωρώντας προφανώς ότι κάτι τέτοιο δεν υπάρχει ή, αν υπάρχει, είναι κάπως μπάσταρδο (π.χ. ΔΗΜΑΡ και ΠΑΣΟΚ). 

Κατά ένα περίεργο λόγο, κανείς δεν έχει θέσει το ερώτημα του καθαρού και ξάστερου Κέντρου, ούτε έχει χρησιμοποιήσει αυτόν τον όρο χωρίς να του βάζει κάποιο πρόσημο, αριστερό ή δεξιό.  Γράφουν, ας πούμε, για την Κεντροδεξιά πλευρά της ΝΔ (π.χ. Μητσοτάκηδες), δίχως να ζητούν, βέβαια, τη σύσταση ενός Κεντροδεξιού κόμματος, εκλαμβάνοντας μάλλον το δεξιό πρόσημο ως ηθικά απαράδεκτο, ενώ το αριστερό είναι μια χαρά, αρκεί να συνοδεύεται με ένα Κέντρο-κάτι.

Πιθανολογώ ότι αυτό συμβαίνει γιατί οι αγαπημένοι μου αρθογράφοι προέρχονται κατά κύριο λόγο από το χώρο της ευρύτερης αριστεράς, όπως κι εγώ, που το έφτασα, όμως, μέχρι αναρχία, κι από εκεί, από το μηδέν, τα ξαναείδα όλα από την αρχή, ενώ αυτοί φαίνεται να μην το πήγαν all the way και τους έχει μείνει ακόμη η αριστερή συμπάθεια. 

Και σωστά, διότι όντως η Αριστερά σημαίνει συμπάθεια, αγάπη και φροντίδα για το φτωχό και αδύναμο. 

Το πρόβλημα είναι ότι μαζί με τον αδύναμο, η Αριστερά περιθάλπει και την αδυναμία του.

Θύμα του συμπαθητικού της, η Αριστερά δυσκολεύεται να διακρίνει τη διαφορά ανάμεσα στον αναξιοπαθούντα και στον ανάξιο, φτάνοντας σήμερα να αγωνίζεται για τη μονιμότητα ρουσφετο-διορισμένων δημοσιο-υπαλλήλων, φαντασιωνόμενη ότι δίνει εργατικούς αγώνες. Γίνεται έτσι εμπόδιο στην εξέλιξη, αντιδρώντας σε οποιαδήποτε μεταρρύθμιση θα κάνει τον αδύναμο να αναμετρηθεί με την αδυναμία του και να πάει μπροστά, συμβάλλοντας και στην κοινωνική πρόοδο, μέσα από τη δική του προκοπή. 

Δεν είναι τυχαίο ότι η πάλαι ποτέ «προοδευτική» αριστερά έχει γίνει στην Ελλάδα το προπύργιο της συντήρησης, δίνοντας μάχες για εργατοπατερικά κατεστημένα και κηρύσσοντας την επιστροφή σε ένα απώτερο παπανδρεϊκό παρελθόν, λες και πρόκειται για τον απολεσθέντα παράδεισο. Είναι σύμφυτο του κρυπτοχρηστιανικού χαρακτήρα της.

Η «συμπαθητική» Αριστερά, ανανεώνοντας την παράδοση του Χριστιανισμού και δογματίζοντας «υπέρ αδυνάτου», αφήνει στη δικαιοδοσία της Δεξιάς το λόγο υπέρ δυνατού, αρίστου, ισχυρού και όποιου άλλου έχει καταφέρει να επιβληθεί ως τέτοιος στην κοινωνία, σύμφωνα με την -κατά τον Δαρβίνο- εξελικτική αναγκαιότητα της ισχύος, όπως την κατάλαβε η Δεξιά.

Η «δαρβινική» Δεξιά δεν χαμπαριάζει από συμπάθειες. Πολιτικός απόγονος της αθηναϊκής ολιγαρχίας, στην πρώτη αρχαιοελληνική δημοκρατία, επιχειρηματολογεί και επιχειρεί έκτοτε συστηματικά υπέρ της εξουσίας των ισχυρών της ιστορίας (γαιοκτημόνων, αριστοκρατών, στρατοκρατών, φεουδαρχών, παπάδων, βασιλέων, εμπόρων, βιομήχανων και χρηματιστών, κατά σειρά), θεωρώντας, προφανώς, ότι αυτοί αξίζουν –από φυσική επιλογή – να ηγούνται του λαού, ο οποίος οφείλει να τους ακολουθεί ακόμη και δια της βίας, καθότι η ιστορική αναγκαιότητα των εξουσιαστών το επιτρέπει.

Το πρόβλημα βρίσκεται στο ότι οι εκάστοτε ισχυροί όχι μόνο δεν εξυπηρετούν την ιστορική εξέλιξη -διαψεύδοντας τον Δαρβίνο-, αλλά κάνουν ό,τι περνάει από το χέρι τους να την ανακόψουν, φοβούμενοι την αμφισβήτηση των πρωτείων τους, τα οποία θέλουν να τα κατοχυρώσουν εις το διηνεκές, κληροδοτώντας τα στους απογόνους τους. Δεν προτρέπουν τα βλαστάρια τους να κερδίσουν με το σπαθί τους την εξουσία και να αποδείξουν τη δαρβηνική τους υπεροχή, αλλά τους την κληροδοτούν, δημιουργώντας κάστες, ελίτ και «τζάκια», όπου φωλιάζουν ένα σωρό αχρείοι, με τις ευλογίες της Δεξιάς, πάντα.

Όποια μορφή και να παίρνει η Δεξιά, ακόμη και στην πιο φιλελεύθερη ή λαϊκίστικη εκδοχή της, είναι μεταμορφώσεις της εγγενούς προσήλωσής της στην εξυπηρέτηση των εκάστοτε κατεστημένων. Απλά, σε συνθήκες κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, χρειάζεται και τη ψήφο του λαού, οπότε μασκαρεύει το εξουσιαστικό της προσωπείο με φτιασίδια φιλολαϊκά, κολακεύοντας τα πλέον καθυστερημένα χαρακτηριστικά του λαού (Πατρίς, Θρησκεία, Οικογένεια) και ενεργοποιώντας τα συντηρητικά αντανακλαστικά του, με το φόβητρο της «αναρχίας» που θα προκληθεί από την κατάρρευση του κατεστημένου.

Η Δεξιά, ενώ επικαλείται τη φυσική ορμή του δυναμικού «εγώ» σαν ιστορική αναγκαιότητα, καταλήγει εμπροσθοφυλακή της αχρειότητας.

Η Αριστερά, ενώ προβάλλει την κοινοτική ανάγκη της αλληλεγγύης μέσα από ένα ισότιμο «εμείς», καταλήγει να σπιτώνει την ανικανότητα.

Οι καταλήξεις αμφότερων δεν είναι αποτέλεσμα της κακής εφαρμογής των αρχών τους. Είναι σύμφυτες με αυτές και οφείλονται στη ιδρυτική μεροληψία τους, υπέρ του «εγώ» η Δεξιά, υπέρ του «εμείς» η Αριστερά.

Γι' αυτό, η ίδρυση του Κέντρου οφείλει να μην ενσωματώσει καμία από τις εγγενείς αριστερο-δεξιές παθογένειες, αλλά να διαμορφώσει την πολιτική του πρόταση και παρουσία μακριά και πέραν αυτών, στηριζόμενο σε εντελώς νέες βάσεις και αρχές, αν θέλει να έχει μέλλον.

ΜΕ "ΤΟ ΩΟΝ ΕΙΣ ΤΟΝ ΠΡΩΚΤΟΝ"

Παρακολουθώ εκ του σύνεγγυς τις συζητήσεις και τη σχετική αρθογραφία για την "εθνική" ανάγκη διαμόρφωσης ενός πολιτικού σχηματισμού του «μεταρρυθμιστικού» Κέντρου - μεταξύ της «παλαιοκομματικής» Δεξιάς και της «λαϊκίζουσας» Αριστεράς - κι έχω αρχίσει να προβληματίζομαι με την αναποτελεσματικότητά τους. 

Μα πώς γίνεται όλα αυτά τα καλά μυαλά να μη μπορούν να κάτσουν γύρω από ένα τραπέζι και να βγάλουν ένα κοινό πόρισμα, για να μπει μπροστά το πολυθρυλούμενο σχήμα; 

Είναι οι δημοσκοπήσεις που αποθαρρύνουν; Μα, η «δημοσκοπική πολιτική» είναι τόσο παθητική που δεν μπορεί να έχει σχέση με το ενέργημα το οποίο χρειάζεται για να δημιουργηθεί κάτι καινούργιο.

Είναι η αίσθηση της ματαιότητας; Τότε, γιατί να γίνεται κουβέντα; Ας βγάλουμε το σκασμό και αιωνία του η μνήμη.

Είναι δεσμεύσεις με παλιά σχήματα; Ε, όσοι τις έχουν, ας το καθαρίσουν μέσα τους, να τελειώνουμε. «Χωρίς να σπάσουν αυγά, ομελέτα δεν γίνεται». 

‘Η, μήπως, μιας και το'φερε η κουβέντα, δεν είναι κανείς ακόμη με το «αυγό στον κώλο»; Μήπως όλοι αυτοί οι πεφωτισμένοι «μεταρρυθμιστικολόγοι» μιλάνε από μια θέση σχετικής ασφάλειας - από τις καθηγητικές τους έδρες, από τις ανέγγιχτες ακόμη «θεσούλες» τους, από το καταχωνιασμένο κομπόδεμά τους, από τα εξασφαλισμένα σπιτάκια τους, χωρίς να κινδυνεύει να βρεθεί κανείς στο δρόμο -, οπότε έχουμε ακόμη χρόνο για κλώσημα;

Η προσωπική μου εμπειρία λέει ότι, παρά τις όποιες καλές προθέσεις, ο άνθρωπος πάει μπροστά, μόνο όταν δεν μπορεί να κάνει πίσω. Φαίνεται ότι πολλοί έχουν (ή νομίζουν ότι έχουν) περιθώρια περαιτέρω υποχώρησης. 

Εγώ, προσωπικά, δεν έχω.