ο τρόπος που μεγαλώνουμε

Όλοι πλέον έχουμε καταλάβει πόσο σημαντική είναι η παιδική ηλικία στη διαμόρφωση της προσωπικότητας του ατόμου. Εγώ μάλιστα θα έλεγα ότι η διαμόρφωση ενός ολόκληρου πολιτισμού εξαρτάται από τον τρόπο που μεγαλώνει τα παιδιά του. Μόνο που δεν έχει γίνει ακόμη ξεκάθαρο ποιος είναι ο σωστός τρόπος και ποιος ο λάθος.

Στην ουσία υπάρχουν δύο σχολές.

Η μια θεωρεί ότι κατέχει το σωστό και είναι αποφασισμένη να το περάσει στα παιδιά βάζοντάς τα να αποστηθίσουν τα διδάγματά της, δηλαδή επιβάλλοντάς τους το από έξω. Εγώ τη λέω εξωτερική σχολή ή σχολή επιβολής της εξωτερικότητας. Αυτή η σχολή είναι στηριγμένη σε πατριαρχικές, θρησκευτικές πατέντες, όπου το σωστό μάς έρχεται από έξω, με τη μορφή εντολών του Θεού. Μια τέτοια σχολή είναι καθαρά η ελληνική.

Η άλλη λέει ότι το σωστό είναι κάτι που το ψάχνουμε, και έτσι καλλιεργεί στα παιδιά τη δική τους ερευνητική ικανότητα, δίνοντας τους απλά τα μέσα και ένα γενικό πλαίσιο έρευνας και διατύπωσης των δικών τους ιδεών. Αυτή είναι η εσωτερική σχολή και αποτελεί προϊόν των κινημάτων αμφισβήτησης, που έλαβαν χώρα σε Ευρώπη και Αμερική καταφέρνοντας να σπάσουν τα "πατριαρχικά" στεγανά σε κάποιους τομείς.

Ο τρόπος που αντιλαμβάνονται την εκπαίδευση οι δύο σχολές είναι διαφορετικός.

Η εξωτερική θεωρεί ότι το παιδί δεν έχει μια δική του, εσωτερική τάση για γνώση και μάθηση, νομίζει ότι είναι εκ προοιμίου «κοπάνας», και το κυνηγάει να στρωθεί στο διάβασμα και να γίνει σωστός άνθρωπος. (Ο προπατορικά αμαρτωλός άνθρωπος που πρέπει να φάει όλη τη ζωή του για να αποδείξει ότι δεν είναι κτήνος.)

Η εσωτερική εμπιστεύεται το παιδί, ακούει τις ανάγκες του και ανταποκρίνεται σε αυτές, δίνοντάς του όσα ζητάει να μάθει όταν έρθει η ώρα του, χωρίς να τρέχει από πίσω του για να του ταΐσει την προπαίδεια με το ζόρι. Αυτή η μέθοδος εκτός ότι καλλιεργεί μια σχέση εμπιστοσύνης και πίστης του παιδιού στον εαυτό του, κάνει τη γνώση δική του υπόθεση επιτρέποντας του μια σχέση ουσιαστική με τα πράγματα.

Η εξωτερική μέθοδος κατευθύνει το παιδί σε μια σχέση επιφανειακή με τον κόσμο και με τον εαυτό του, αναγκάζοντάς το να μιμείται πρότυπα που δεν είναι δικά του, να γίνεται σαν τους γονείς του, να μην εξελίσσεται και απλά να γκρινιάζει που δεν του βγαίνει όλο αυτό σε καλό, αφού για το καλό του υποτίθεται έπρεπε να τα κάνει όλα αυτά που του λέγανε.